Η διαχείριση του οξέος ή επίμονου πόνου στα ζώα είναι πλέον αναπόσπαστο μέρος της φροντίδας και της ευεξίας. Τι σημαίνει θεραπεία πόνου και πώς την επικοινωνούν άλλα ζώα;
Τα τελευταία χρόνια, η προσοχή στη φροντίδα και την ευημερία των ζώων έχει αυξηθεί εκθετικά, ακόμη και σε λιγότερο κοινές περιοχές, όπως η αντιμετώπιση του οξέος ή επίμονου πόνου. Η διασφάλιση της καλής μεταχείρισης των ζώων είναι στην πραγματικότητα ένας στόχος που επιδιώκουν πολλά συντρόφια κατοικίδια που θέλουν την ευτυχία των μη ανθρώπινων συμβιόντων τους. Αλλά τι πραγματικά εννοούμε όταν μιλάμε για « καλή μεταχείριση των ζώων» ;
Οι πέντε ελευθερίες και η θεραπεία πόνου
Για να χρησιμοποιηθεί αυτή η έκφραση, σε κάθε ζώο πρέπει να διασφαλίζονται οι πέντε ελευθερίες , μια έννοια που εισήχθη στην Έκθεση Brambell, που δημοσιεύτηκε στην Αγγλία το 1965 και η οποία περιέγραφε τις 5 ελευθερίες ενός ζώου ως:
Απαλλαγή από την πείνα, τη δίψα και την κακή διατροφή.
Απαλλαγή από περιβαλλοντικές διαταραχές.
Ελευθερία από πόνο, ασθένειες και τραυματισμούς.
Ελευθερία στην ελεύθερη έκφραση των χαρακτηριστικών συμπεριφοράς του είδους.
Ελευθερία από φόβο και άγχος.
Αν για κάποια σημεία ήταν πιο άμεσο να δράσουμε – όπως στην περίπτωση της προστασίας από την πείνα και τη δίψα – για άλλα ήταν απαραίτητο να προωθηθεί η επιστημονική έρευνα, όπως στην περίπτωση της θεραπείας πόνου.
Τι σημαίνει όμως πόνος; Και πώς επηρεάζει επίσης τα ζώα μας; Ο πρώτος ορισμός του IASP ( Διεθνής Ένωση για τη Μελέτη του Πόνου ) χρονολογείται από το 1979 ως « μια δυσάρεστη αισθητηριακή και συναισθηματική εμπειρία, που σχετίζεται με πραγματική ή πιθανή βλάβη των ιστών ή περιγράφεται με άλλο τρόπο σε σχέση με τέτοια βλάβη ». αλλά μόνο το 2020 ενημερώθηκε με έξι επιπλέον σημειώσεις , που αναφέρονται παρακάτω:
Ο πόνος είναι πάντα μια προσωπική εμπειρία που μπορεί να επηρεαστεί σε διάφορους βαθμούς από βιολογικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες.
Ο πόνος και ο πόνος είναι δύο διαφορετικά φαινόμενα.
Η παρουσία πόνου δεν μπορεί να συναχθεί μόνο από τη δραστηριότητα σε αισθητήριους νευρώνες.
Τα άτομα μαθαίνουν την έννοια του πόνου μέσα από τις εμπειρίες της ζωής τους.
Ο απολογισμός μιας εμπειρίας πόνου θα πρέπει να γίνεται σεβαστός. Αν και ο πόνος έχει συνήθως έναν προσαρμοστικό ρόλο, μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στη λειτουργικότητα και την ψυχοκοινωνική ευημερία ενός ατόμου .
Η λεκτική περιγραφή είναι μόνο μία από τις πολλές συμπεριφορές που χρησιμοποιούνται για την έκφραση του πόνου. η αδυναμία επικοινωνίας δεν αναιρεί την πιθανότητα πόνου σε άνθρωπο ή ζώο.
Αυτό το τελευταίο σημείο αντιπροσώπευε πραγματικά το σημείο καμπής για τα μη ανθρώπινα ζώα , αφού αναφέρονται ρητά στις προαναφερθείσες σημειώσεις, αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση του ανθρώπου σε μια πτυχή που μέχρι πρόσφατα είχε μόνο υποτεθεί: και τα ζώα μας αισθάνονται πόνο. Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι το γεγονός ότι δεν « λέμε τον πόνο » δεν είναι άρνηση του πόνου: λίγο σαν να λες « αν δεν μιλάς για πόνο, δεν σημαίνει ότι δεν υποφέρεις ».
Η προσπάθεια που πρέπει να κάνετε ως σύντροφος είναι ακριβώς αυτή του να ακούτε μια σιωπηλή εκδήλωση πόνου, η οποία απαιτεί μεγαλύτερη επίγνωση και ενσυναίσθηση για άλλα είδη εκτός από εμάς, τα οποία επικοινωνούν διαφορετικά. Και μιλώντας για επίγνωση, πώς τα ζώα επικοινωνούν τον πόνο;
Πώς ένα ζώο μεταδίδει τον πόνο
Γενικά, τα ζώα εφαρμόζουν μια σειρά από ψυχοκινητικές αλλαγές , οι οποίες πρέπει να προειδοποιούν το κατοικίδιο σύντροφο. φωνές, απώλεια όρεξης, απουσία ή αλλοίωση της ούρησης και της αφόδευσης, απροθυμία να κινηθεί, ευερεθιστότητα, κατάθλιψη, ξαφνικές αλλαγές στον χαρακτήρα ή αλλοιωμένη ρουτίνα. Μέσα σε αυτό το εύρος εκδηλώσεων, τα διάφορα είδη παρουσιάζουν διαφορετικές ψυχοκινητικές αλλοιώσεις ανάλογα με το συγκεκριμένο είδος τους , ακριβώς επειδή ο πόνος έχει πάντα χαρακτηριστικά υποκειμενικότητας, τα οποία μπορούν να επηρεαστούν σε διάφορα επίπεδα από βιολογικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες Η γάτα τείνει να μειώνει τις κινήσεις της, αποφεύγει τα άλματα, κρύβεται, ενώ ο σκύλος μπορεί να είναι πιο αντιδραστικός, ευερέθιστος ή να παίζει λιγότερο.
Η επιστημονική κοινότητα είναι πλέον προσανατολισμένη στο να θεωρεί ότι τα περισσότερα προβλήματα συμπεριφοράς επιδεινώνονται ή προκαλούνται από σωματικό πόνο και η επίλυση αυτού του πόνου μπορεί να μετριάσει ή ακόμη και να επιλύσει το πρόβλημα συμπεριφοράς. Σχεδόν το 80% των προβλημάτων συμπεριφοράς στην πράξη έχουν διαγνωσμένο ή ύποπτο συστατικό πόνου. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να έχουμε ανοιχτό μυαλό σχετικά με την πιθανή επίδραση του πόνου σε μη ανθρώπινα ζώα στην καθημερινή ζωή. Η θετική σημείωση είναι ότι το κατοικίδιο μπορεί να ανακουφίσει το μεγαλύτερο μέρος του πόνου από τον οποίο υποφέρει ο τετράποδος φίλος σας, είτε πρόκειται για φλεγμονώδη, νευροπαθητικό ή μεικτό πόνο, χάρη στις πολυτροπικές θεραπείες που παρέχει η αλγολογία, δηλαδή ο κλάδος της ιατρικής που, μέσω θεραπευτική και επιστημονική προσέγγιση, ασχολείται με τη μελέτη και τη θεραπεία του πόνου, ιδιαίτερα του πόνου που ορίζεται ως χρόνιος.
Η προσέγγιση στον πόνο
Η προσέγγιση του πόνου είναι κατά προτίμηση πολυτροπική , δηλ. με πολλαπλά φάρμακα που ανήκουν σε διαφορετικές κατηγορίες αναλγητικών, τα οποία επηρεάζουν τις οδούς του πόνου σε διάφορα επίπεδα, βελτιστοποιώντας την αναλγησία και ελαχιστοποιώντας τις παρενέργειες κάθε φαρμάκου. Γενικά, με βάση την ένταση του πόνου, εφαρμόζονται πολλαπλές φαρμακολογικές κατηγορίες. για παράδειγμα, σε περίπτωση έντονου πόνου, μια καλή αναλγητική θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει ισχυρά αναλγητικά (π.χ. καθαρά οπιοειδή + μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη + επικουρικά όπως βελονισμός, φυτοθεραπεία, φυσιοθεραπεία), ενώ για μέτριο πόνο (όπως στην περίπτωση του ασθενής που πάσχει από οστεοαρθρίτιδα) φάρμακα αντιφλεγμονώδη + ανοσοενισχυτικά, ενώ σε περίπτωση ήπιου πόνου χορηγούνται συχνά αδύναμα οπιοειδή και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη.
Όταν η πρόληψη δεν είναι δυνατή, είναι σημαντικό να αξιολογείται σε βάθος ο πόνος των ζώων για να επιτευχθεί ακριβής διάγνωση και να προετοιμαστεί η κατάλληλη θεραπεία από τον κτηνίατρο. Σε αυτό, ο κτηνιατρικός κόσμος είναι πολύ κοντά σε αυτόν της ανθρώπινης παιδιατρικής ή της γηριατρικής, όπου οι ασθενείς συχνά δεν εκφράζουν λεκτικά . Ωστόσο, συνειδητοποιούμε πόσο πολύ κλαίει ένα παιδί όχι επειδή πεινάει αλλά επειδή έχει κολικούς πόνους: ωστόσο, για να το κάνετε αυτό, είναι απαραίτητο να ξέρετε πώς να ακούτε και να καλωσορίζετε τον άλλον.
